Istnieje m.in. autoimmunologiczne zapalenie trzustki, w którym występują zarówno charakterystyczny obraz trzustki w badaniach obrazowych i histopatologicznych, jak i charakterystyczne objawy: żółtaczka i obecność guza. Chorobę można leczyć glikokortykosteroidami, ale konieczne jest różnicowanie z rakiem trzustki. 2020 · Karolina Rudowska · 5 minut czytania. Ból trzustki opisywany jest jako ból w nadbrzuszu, który promieniuje do pleców. Może on oznaczać choroby tego organu. Trzustka to narząd odpowiedzialny za wydzielanie soku trzustkowego do układu pokarmowego i produkcję hormonów takich jak insulina czy glukagon. Ostre i przewlekłe niania witaminy B12 jest zanikowe zapalenie żołądka typu B (którego częstość rośnie wraz zaawansowaniem wieku podeszłego [10] z achlorhydrią, która utrud-nia rozdzielenie witaminy B12 od białek zawartych w pokarmach. Sprzyja też nadmiernemu rozplemowi bakterii w jelicie i w konsekwencji zmniejszonej dostęp-ności witaminy B12. Słowa kluczowe: przewlekłe zapalenie trzustki, dieta, leczenie żywieniowe. Abstract Chronic pancreatitis (CP) is a progressive inflammatory disease characterized by fibrosis with destruction of the exocrine and endocrine functions. It leads to digestive and absorption disorders and malnutrition. according to the Dieta w pierwszych dniach ostrego zapalenia trzustki. Przy ostrym zapaleniu trzustki objawy choroby pojawiają się nagle.Ich przyczyną jest samotrawienie się trzustki W pierwszych dobach ostrego zapalenia trzustki należy bezwzględnie zaprzestać podawania jakichkolwiek produktów drogą doustną do momentu ustąpienia bólu i powrotu perystaltyki jelit. jadwal kereta api gaya baru malam selatan. Przewlekłe zapalenie trzustki jest postępującą chorobą dotyczącą trzustki, która charakteryzuje się nieodwracalnymi zmianami morfologicznymi, powodująca ból i/lub zmniejszenie zewnątrzwydzielniczej funkcji tego gruczołu. W początkowym okresie przewlekłego zapalenia trzustki może występować zaostrzenie choroby, które powoduje ataki bólu. Z czasem dochodzi do niewydolności egzokrynnej (co prowadzi do biegunek tłuszczowych) oraz endokrynnej, której efektem jest cukrzyca. Liczba ostrych ataków stopniowo zmniejsza się aż do zupełnego wygaśnięcia. Etiopatogeneza przewlekłego zapalenia trzustki jest złożona, jednak wśród czynników przyczynowych na pierwszy plan wysuwa się spożywanie alkoholu w nadmiernych ilościach. Rzadziej PZT ma podłoże genetyczne (mutacja w genie PRSS1, SPINK1, CFTR) – stwierdza się je najczęściej, gdy objawy choroby występują w młodości, bez obecności innych czynników przyczynowych [Jarosz, Dzieniszewski 2009]. Dziedziczne zapalenie trzustki (ang. hereditary pancreatitis – HP) jest to choroba o nieustalonej dokładnie częstości występowania. Dane z piśmiennictwa są zróżnicowane, oceniają częstość występowania tej choroby od 0,3 na 100 000 w populacji francuskiej [Rebours i in. 2009] do 1% pacjentów z PZT w badaniu duńskim [Joergensen i in. 2010]. Według dzisiejszego stanu wiedzy, choroba ta dziedziczy się autosomalnie dominująco, z około 80% penetracją, jednak piśmiennictwo podaje różne wartości, aż do ponad 90% [Rebours i in. 2009]. Temat ten jest kontrowersyjny, gdyż według klasyfikacji TIGAR-O (tab. 1) przewlekłe zapalenie trzustki może być dziedziczone na dwa sposoby: autosomalnie dominująco lub recesywnie w zależności od rodzaju mutacji. Możliwe, iż nieznane czynniki środowiskowe lub genetyczne mają wpływ na zróżnicowanie penetracji genu, jednak mechanizm działania nie jest jeszcze poznany. Mutacja genu PRSS1 jest bezpośrednim czynnikiem sprawczym wystąpienia zapalenia trzustki, natomiast inne mutacje genowe są jedynie czynnikami predysponującymi do PZT. Należą do nich: SPINK1 (ang. serine protease inhibitor Kazal type 1), CFTR (ang. cystic fibrosis transmembrane conductance regulator), CTRC (ang. chymotrypsin C) czy CPA1 (ang. carboxypeptidase A1) [Braganza 2011; Rebours i in. 2009; Wejnarska i in. 2014 a]. Kryteria rozpoznania dziedzicznego zapalenia trzustki zmieniły się w ciągu ostatnich lat. Obecnie obowiązują zasady ustalone przez EUROPAC (The European Registry of Hereditary Pancreatitis and Familial Pancreatic Cancer) [ W przypadku, gdy brak jest genetycznie potwierdzonej mutacji w genie PRSS1, aby rozpoznać dziedziczne HP, konieczne jest wystąpienie ostrego nawracającego zapalenia trzustki i/lub przewlekłego zapalenia trzustki o nieznanej etiologii u dwóch krewnych pierwszego stopnia lub trzech (i więcej) krewnych drugiego stopnia w dwóch lub więcej pokoleniach [Wejnarska i in. 2014 b]. Stosowanie diety powinno być podstawowym i nieodłącznym elementem terapii zachowawczej w przewlekłym zapaleniu trzustki, bez względu na przyczynę choroby. Nie należy jednak stereotypowo podchodzić do pacjentów chorych na PZT. W przypadku dziedzicznej postaci choroby nie wystarczy zalecić abstynencji alkoholowej, lecz większą uwagę poświęcić diecie oraz ewentualnej suplementacji MCT oraz witaminami rozpuszczalnymi w tłuszczach. Przebieg choroby może być zróżnicowany, dlatego ważne jest indywidualne podejście do pacjenta. Postępowanie dietetyczne powinno uwzględniać okres choroby oraz ewentualne zaburzenia metaboliczne. Niezbędnym warunkiem prowadzenia dietoterapii jest ocena stanu odżywienia chorego. Głównymi jej komponentami są wywiad żywieniowy oraz badania antropometryczne i biochemiczne. Leczenie żywieniowe jest jednym z najważniejszych elementów w terapii chorób trzustki. W ostrym zespole bólowym odstępuje się od żywienia doustnego i wyrównuje ewentualne niedobory wodno-elektrolitowe oraz podaje doustnie preparaty trzustkowe. Jeśli takie postępowanie w ciągu 2-3 dni nie powoduje ustąpienia bólu, zaleca się wdrożenie odżywiania pozajelitowego, które może trwać nawet do kilkunastu dni. Niezalecane jest zbyt długie stosowanie odżywiania pozajelitowego, gdyż istnieje możliwość przemieszczania flory bakteryjnej z jelita grubego, co sprzyja występowaniu powikłań bakteryjnych, także w obrębie trzustki. Założeniem dietoterapii powinna być pomoc pacjentowi w codziennym planowaniu posiłków poprzez stworzenie przykładowych jadłospisów, które stanowią szablon do komponowania diety. Plan żywienia ma na celu ograniczenie objawów choroby i pokazanie pacjentowi bezpośredniego wpływu żywienia na częstotliwość występowania epizodów bólu. Bardzo istotnym elementem podczas przygotowywania planu żywieniowego jest indywidualne ustalenie zalecanych poziomów spożycia energii, składników odżywczych oraz witamin i składników mineralnych. Zaleca się spożywanie pięciu posiłków dziennie, niezbyt obfitych. Generalnie dieta powinna być wysokobiałkowa i ubogobłonnikowa. W przypadku występowania u pacjenta zaparć należy zwiększyć spożycie błonnika pokarmowego w porównaniu z typową dietą lekkostrawną (do ok. 20 g/dobę). Najważniejszym elementem diety jest ograniczenie spożycia tłuszczu, ponieważ obfite, bogatotłuszczowe posiłki mogą nasilać bóle u chorego. Szczególną uwagę należy przywiązać do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, których niedobór często dotyka osoby chore na PZT. Pacjent powinien otrzymać tabelę produktów wskazanych i przeciwskazanych, na podstawie których dietetyk układa jadłospisy. Udział energii z poszczególnych składników pokarmowych przedstawia się następująco: węglowodany – 55%, tłuszcze – 20%, białko – 25% [Jarosz, Dzieniszewki 2009]. Terapia żywieniowa ma na celu zminimalizowanie bólu i innych objawów choroby, leczenie następstw niewydolności zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczej części narządu oraz zapobieganie niedożywieniu. Towarzyszący pacjentom (60-90% przypadków) dyskomfort podczas jedzenia oraz brak apetytu przekładają się na utratę masy ciała oraz rozwój niedożywienia. Implikacje zdrowotne takich sytuacji mogą być niebezpieczne dla chorego. Złe odżywianie hospitalizowanych pacjentów z PZT zwiększa ryzyko rozwoju powikłań infekcyjnych, zatrzymania akcji serca, niewydolności oddechowej, zaburzeń rytmu serca oraz utrudnia gojenie się powyższych powikłań jest przedłużanie czasu hospitalizacji chorego [Włochal, Grzymisławski 2013]. Wielokierunkowa terapia, obejmująca zrozumienie istoty choroby, jej przyczyny oraz uwzględnienie swoistych potrzeb pacjenta, powinna przynosić najlepsze efekty. Poprawa stanu zdrowia chorych osób wymaga zatem obok opieki lekarza specjalisty, zaangażowania do współpracy dietetyka [Włochal i in. 2012]. Piśmiennictwo1. Braganza J, Lee S, MCloy R, McMahon M. Chronic Pancreatitis. Lancet 2011; 377: Gajewski P. Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych. Medycyna praktyczna, Kraków Jarosz M, Dzieniszewski J. Choroby trzustki. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Joergensen MT, Brusgaard K, Cruger DG. Genetic, epidemiological and clinical aspects of hereditary pancreatitis: a population-based cohort study in Denmark. The American Journal of Gastroenterology 2010; 105: Kokot F. Choroby wewnętrzne, t. 1. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Rebours V, Boutron-Ruault MC, Schnee M, Férec C, Le Maréchal C, Hentic O, Maire F, Hammel P, Ruszniewski P, Lévy P. The natural history of hereditary pancreatitis: a national series. Gut 2009; 58(1): Wejnarska K, Kierkuś J, Kołodziejczyk E, Ryżko J, Oracz G. Dziedziczne zapalenie trzustki. Postępy Nauk Medycznych 2014 b; 3: Wejnarska K, Kierkuś J, Kołodziejczyk E, Ryżko J, Oracz G. Ocena przebiegu klinicznego przewlekłego zapalenia trzustki u dzieci ze współwystępowaniem mutacji w genach SPINK1 i CFTR. Postępy Nauk Medycznych 2014 a; 3: Włochal M, Grzymisławski M. Rola żywienia w leczeniu przewlekłego zapalenia trzustki. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne 2013; 3: 303– Włochal M, Kanikowska A, Grzymisławski M. Niedobory energii i składników odżywczych u pacjentów z chorobami zapalnymi trzustki. Nowiny lekarskie 2012; 81, 6: 669–676. autor:Marta Cichockadietetykabsolwentka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Dietoterapia w przewlekłym zapaleniu trzustki o podłożu genetycznym5 (100%) 3 votes Przewlekłe zapalenie trzustki jest najczęściej wynikiem: niewyleczonego ostrego zapalenia trzustki, kamicy i przewlekłego zapalenia dróg żółciowych, chorób utrudniających lub ograniczających odpływ soku trzustkowego oraz żółci, wrzodów żołądka drążących w kierunku trzustki, nadużywania alkoholu. Dieta w przewlekłym zapaleniu trzustki - ogólne zalecenia żywienioweW diecie w przewlekłym zapaleniu trzustki istotne jest przestrzeganie kilku zasad: praktycznie zawsze niezbędne jest stosowanie różnego rodzaju preparatów z trawiennymi enzymami trzustki, stosujemy dietę o podwyższonej wartości energetycznej (z tego samego powodu co w przypadku ostrego zapalenia trzustki), niskotłuszczową, ubogoresztkową, nadmierne spożycie tłuszczu, ze względu na znacznie ograniczenia możliwości ich rozkładu i wchłaniania, nie jest wykorzystywana przez organizm i prowadzi niejednokrotnie do pojawienia się stanów nieżytowych jelit, białko spożywamy w zwiększonej ilości – nawet do 1,5g / kg masy ciała / dzień, główne produkty spożywcze – suchary, czerstwe pieczywo pszenne. niektóre kasze, kleiki, makaron nitki, cukier, miody, dżemy, owoce bez pestek, ziemniaki puree. w niektórych przypadkach do diety w przewlekłym zapaleniu trzustki możemy wprowadzić żółtko jaj. Przed wprowadzeniem do diety preparatów z enzymami trzustki przez 3 dni stosuje się dietę Schmidta. Ma ona na celu określić zdolności wydzielnicze trzustki. Określenie to dokonuje się na podstawie strawności poszczególnych składników odżywczych i jakości oddawanego stolca. Podsumowanie w obu najczęstszych przypadkach chorób trzustki (ostre zapalenie trzustki i przewlekłe zapalenie trzustki) zaleca się bezwzględnie kontakt z dietetykiem w celu określenia prawidłowego sposobu odżywienia, właściwego wprowadzania do planu żywieniowego określonych produktów i potraw, odpowiedniego przechodzenia na poszczególne modyfikacje diety i właściwy dobór głównych składników odżywczych, zażegnanie choroby wiąże się w tych przypadkach ściśle z odpowiednim żywieniem pohospitalizacyjnym i/lub pofarmakologicznym, przestrzeganie odpowiedniego planu ma na celu ograniczyć / zażegnać pojawieniu się nawrotów choroby. w przypadku pytań lub wątpliwości jesteśmy do Państwa dyspozycji, zapraszamy do kontaktu telefonicznego, mailowego lub do spotkania z dietetykiem w naszym gabinecie w Krakowie. Kiedy trzustka nie pracuje prawidłowo, dieta powinna mieć zdecydowanie lekkostrawny charakter. Jadłospis nie powinien polegać na głodówce - zalecane jest spożywanie pięciu niewielkich posiłków w ciągu dnia. Podstawowymi założeniami diety trzustkowej jest znaczne ograniczenie spożycia tłuszczu. Do przykładowych produktów spożywczych, które może jeść osoba cierpiąca na ostre lub przewlekłe zapalenie trzustki należą jasne i czerstwe pieczywo, nabiał o niskiej zawartości tłuszczu, mięso o niższej zawartości tłuszczu oraz gotowane Czytaj dalej ▼Cel diety odciążyć chory gruczoł Trzustka jest gruczołem, który produkuje hormony (insulinę, glukagon) oraz enzymy trawienne przeznaczone do trawienia białek, tłuszczów i węglowodanów. Dieta trzustkowa jest stosowana nie tylko w przebiegu zapalenia trzustki o ostrej lub przewlekłej postaci. Wskazaniem do jej zastosowania jest także nowotwór których nie można spożywać Lekkostrawny jadłospis w diecie trzustkowej nie powinien obejmować tłustych i pikantnych potraw. Co ciekawe, niewskazane są też produkty, które zawierają dużo błonnika pokarmowego, który dla zdrowego człowieka jest zdrowym składnikiem. Nie jest zatem wskazane spożywanie pieczywa razowego, brązowego ryżu, kasz gruboziarnistych, ani innych produktów z pełnego ziarna. Wykluczone jest spożywanie ryb i mięs o wysokiej zawartości tłuszczu, np. łososia, wieprzowiny, niektórych rodzajów drobiu. Na liście produktów, których nie można spożywać znajdują się też mięso peklowane, boczek, słonina i smalec. Owoce i warzywa mogą być spożywane tylko w postaci gotowanej i bez skórki. Surowe, nieobrane produkty obciążają trzustkę. W ogóle nie można natomiast spożywać ciężkostrawnych warzyw oraz powodujących wzdęcia ( kalafiora, kapusty, roślin strączkowych, rzodkiewki, papryki). Wśród owoców w żadnej postaci nie powinno się spożywać śliwek, gruszek i czereśni. W jadłospisie odciążającym trzustkę nie może znaleźć się także żaden słodzony i gazowany napój, desery i słodycze oraz oczywiście alkohol - jeden z głównych czynników powodujących zapalenie przyrządzania potraw, których nie powinno się stosować W przebiegu diety trzustkowej przeciwwskazane jest stosowanie takich metod przygotowywania posiłków, jak smażenie, duszenie z wcześniejszym obsmażaniem, a także pieczenie z dodatkiem tłuszczu. Zupy powinny być przygotowywane bez wykorzystania:- wywaru mięsnego- wywaru grzybowego- zasmażki- śmietany Zalecanymi metodami przyrządzania posiłków należą duszenie bez dodatku tłuszczu, pieczenie w folii aluminiowej bądź pergaminu (bez dodatku tłuszczu), a także duszenie. Znaczną część jadłospisu powinny stanowić rozdrobnione owoce i warzywa, zupy w postaci przecieru, a także mielone mięso z niewielką ilością lubiane przez trzustkę Do produktów zalecanych w diecie trzustkowej należą drobny makaron, kasza manna i biały ryż - lekkostrawne produkty zbożowe, które zawierają niewiele błonnika. Można także spożywać odtłuszczony twaróg, mleko o obniżonej zawartości tłuszczu oraz naturalne jogurty bez tłuszczu. Źródłem białka w diecie trzustkowej są ponadto ryby charakteryzujące się niską zawartością tłuszczu oraz drób i cielęcina. Nieprawdą jest, że nie wolno spożywać żadnego rodzaju tłuszczów - dozwolone są niewielkie ilości oliwy z oliwek dodawanych do potraw. Ziemniaki można spożywać w postaci gotowanej i puree. Warzywa i owoce, które są bogate w witaminę C i beta karoten są zalecane, ale tylko po obraniu, ugotowaniu i odżywiania w przebiegu OZT Ostre zapalenie trzustki (OZT) wymaga zastosowania diety trzustkowej, która obejmuje trzy stadia. W pierwszym etapie sposób żywienia powinien być lekkostrawny i niskotłuszczowy. Drugi etap ma charakter przejściowy - polega na stopniowym zwiększeniu spożycia tłuszczu, a trzecia faza polega na stopniowym wracaniu do pełnowartościowej diety (diety zbilansowanej). W ostatnim etapie diety można wprowadzać do jadłospisu grillowane, duszone i pieczone w przebiegu PZT Przewlekłe zapalenie trzustki wymaga zastosowania diety, która będzie minimalizować objawy zapalne i wspierać funkcje wydzielnicze chorego narządu. Niezwykle istotne jest również niedopuszczenie do niedoboru witamin i minerałów. W przebiegu diety trzustkowej występuje duże prawdopodobieństwo niedoboru witamin rozpuszczalnych w tłuszczach - A, D, E i K. Dokładne zalecenia dla pacjentów cierpiących na przewlekłe zapalenie trzustki i na ostre zapalenie tego narządu mogą się od siebie różnić. Niemniej ogólne założenia diety trzustkowej są wspólne dla obu przypadków. Kiedy trzustka nie pracuje prawidłowo, dieta powinna mieć zdecydowanie lekkostrawny charakter. Jadłospis nie powinien polegać na... Trzustka jest to gruczoł znajdujący się w górnej części jamy brzusznej – za żołądkiem, niedaleko dwunastnicy. Stan zapalny trzustki zagraża życiu, dlatego też wymaga często hospitalizacji oraz stosowania specjalnej diety nieobciążającej tego narządu. Zalecane przez specjalistów menu warto również stosować w ramach profilaktyki. Zobacz film: "Co się dzieje gdy zjadamy posiłek?" spis treści 1. Schorzenia trzustki 2. Etapy diety trzustkowej 1. Schorzenia trzustki Trzustka w organizmie pełni ważne funkcje - wydziela enzymy, które w jelicie cienkim trawią białka, węglowodany i tłuszcze. Ponadto wytwarza hormony ( insulinę i glukagon), które regulują poziom glukozy we krwi. Wyróżnia się dwa rodzaje zapalenia trzustki - ostre i przewlekłe. Ostre zapalenie trzustki jest procesem odwracalnym. Jednakże toczący się stan zapalny może występować w postaci łagodnej obrzękowej, a także krwotocznej i ropnej oraz martwiczej. Podczas zapalenia trzustki mogą występować schorzenia innych narządów. Do głównych przyczyn stanu zapalnego trzustki zaliczane są: schorzenia dróg żółciowych, zakażenia bakteryjne i wirusowe, nadmierne spożycie alkoholu, przyjmowanie leków. Do objawów ostrego zapalenia trzustki należą: silny ból nadbrzusza promieniujący w lewo lub do kręgosłupa, nudności, obfite wymioty, wzdęcia, przyspieszenie tętna, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, zaburzenia świadomości, zmniejszenie wydalania moczu lub bezmocz. W schorzeniach trzustki istotną rolę w procesie leczenia odgrywa odpowiednia dieta. 2. Etapy diety trzustkowej Dieta trzustkowa składa się z czterech etapów. Pierwszy etap polega na nieprzyjmowaniu żadnego posiłku przez 24 godziny, a więc stosowana jest dobowa głodówka. Następnie można posilić się sucharkami, kiełkami ryżu, płatkami owsianymi, popijając gorzką herbatą. Druga faza diety trzustkowej to spożywanie wyłącznie produktów zawierających duże ilości białka, a małe ilości tłuszczu, np. chudego sera, chudej ryby. W trzecim etapie diety trzustkowej dozwolone jest przyjmowanie pszennego pieczywa, gotowanych ziemniaków, warzyw, masła lub margaryny w codziennym jadłospisie. W tym etapie jadłospis wzbogaca się także o chude wędliny, mięsa czy sery. Czwarta – ostatnia faza diety trzustkowej, polega na stosowaniu diety łatwostrawnej, niskotłuszczowej. Dietę trzustkową warto stosować przez całt miesiąc. Każdy z etapów powinien trwać tydzień. Dieta trzustkowa u chorych po ostrym zapaleniu trzustki powinna być rozszerzana stopniowo. Poszczególne produkty spożywcze, potrawy oraz techniki przyrządzania potraw należy wprowadzać etapami. Dieta trzustkowa powinna być łatwostrawna, niskotłuszczowa, o niskiej zawartości błonnika. Zapotrzebowanie energetyczne na tym etapie pokrywane jest głównie przez węglowodany. Ponadto ogranicza się tłuszcze, zwłaszcza nasycone. Źródło tłuszczu stanowią: masło, śmietanka, oleje roślinne (oliwa z oliwek, olej słonecznikowy), żółtko jaj. Potrawy podaje się gotowane w wodzie lub na parze, stopniowo wprowadza się pieczenie w folii, pergaminie lub rękawie, a także duszenie bez uprzedniego obsmażania na tłuszczu. Nie wolno spożywać potraw smażonych, grillowanych, wędzonych oraz mięs z rożna. Do zagęszczania zup i sosów stosuje się zawiesinę z mąki i wody lub mleka. Nie wolno stosować zasmażek. Produkty i potrawy wskazane na diecie trzustkowej: pieczywo pszenne, jasne, czerstwe, drobne kasze (manna, jęczmienna, kuskus), ryż, drobne makarony z niską zawartością jaj, ziemniaki gotowane, purée, warzywa: marchew, pietruszka, seler, szparagi, dynia, szpinak, buraki, pomidory bez skórki, owoce: jabłka, brzoskwinie, morele, winogrona bez pestek, truskawki, maliny, mleko 1,5 proc., chudy twaróg, białko jaja, natomiast całe jajko jeden raz w tygodniu, gotowane lub pieczone ryby (dorsz, morszczuk), gotowany indyk lub pierś z kurczaka, królik, cielęcina, masło, śmietanka, oleje: oliwa z oliwek, olej słonecznikowy, dżemy. Do przypraw i ziół, które można stosować po zapaleniu trzustki należą: sok z cytryny, sól, cukier, wanilia, cynamon, koperek zielony, natka pietruszki, majeranek. polecamy Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Dr n. med. Aneta Kościołek Dietetyk, biotechnolog, specjalista ds. zdrowia publicznego. Doktorantka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

przewlekłe zapalenie trzustki dieta pdf